به نقل از «دانا»

تخریب باغ عفیف آباد؛ بهانه ای دروغین برای جلوگیری از ساخت فیلم سووشون/ نرگس آبیار: هیچ ضرر و آسیبی به ساختمان باغ وارد نشده است

تاریخ انتشار: ۱۵ بهمن ۱۴۰۰ | کد خبر: ۳۴۳۰۳۸۴۸

اینطور به نظر می‌رسد که هجمه‌های عجیب از طرف رسانه‌های مختلف مخصوصا رسانه های غربی با بهانه تخریب باغ عفیف آباد در رویه ساخت فیلم سووشون که کارگردانی آن را نرگس آبیار انجام می‌دهد، به این خاطر است که داستان سووشون روایت رشادت های ایرانی ها مخصوصا مردم شریف شیراز را در دل خود دارد و مسلما از افشای حقایقی که در گذشته بر سر مردم ایران آمده نگرانند و سناریوی خود را برای ضربه زدن به این اثر فاخر طرح ریزی کرده‌اند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ اخیرا هجمه‌هایی عجیب از طرف رسانه‌های مختلف مخصوصا رسانه های غربی علیه فیلم سووشون ساخته نرگس آبیار منتشر شده است که دور از واقعیت به نظر می‌رسد.

  قصه از آنجایی آغاز می شود که فیلم و تصاویری در فضای مجازی همانند ویروسی شیوع پیدا کرده و فریاد تخریب باغ تاریخی عفیف آباد به دلیل ساخت دکور یک فیلم سینمایی را سر می دهد تا با استفاده از تکنیک های رسانه ای اذهان عمومی را به واکنش منفی وا دارد.   سازه احداثی در باغ عفیف‌آباد موقتی است   موید محسن‌نژاد سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس هشتم بهمن ماه در بازدید از این مجموعه تاریخی با اشاره به واکنش‌هایی که در ساخت یک سازه در باغ تاریخی عفیف‌آباد مطرح شده است، گفت: در پی دلسوزی‌های مردم فرهنگ‌دوست و تاریخ‌دوست شیراز امروز در باغ عفیف‌آباد به صورت میدانی حضور یافته و از نزدیک سازه مطرح شده را دیدم؛ این سازه برای ساخت یک فیلم سینمایی تاریخی احداث شده است که با توجه به اینکه در خصوص مردم شریف شیراز و فارس بوده است بنا شده در شهر شیراز و مکان‌های مختلفی از این شهر اجرا شود.   وی با بیان اینکه برای ساخت فیلم به صورت موقت سازه‌ای در این باغ تاریخی احداث شده است، گفت: این فیلم تاریخی بناست که در شان مردم شیراز باشد و به همین دلیل یکی از فضا‌هایی که در این مدت مورد استفاده قرار می‌گیرد مجموعه باغ عفیف‌آباد است.   سرپرست اداره کل میراث فرهنگی استان فارس با تاکید بر موقت بودن سازه گفت: این سازه به عمارت باغ عفیف‌آباد هیچ ضربه و آسیبی نمی‌زند بلکه به شکل پرتابل است و فاصله لازم هم با بنا رعایت شده و در پایان پروژه نیز باید توسط تهیه کنندگان و با نظارت به صورت ایمن جمع‌آوری می‌شود.   این فیلم و تصاویر حتی بعد از مصاحبه و بازدید میدانی "سرپرست اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس سر و صدای زیادی را به پا کرد که همین نکته قابل تامل بود چراکه به نظر می رسد نیت دیگری پشت این همه هجمه رسانه ای است!    اخیرا هجمه‌هایی عجیب از طرف رسانه‌های مختلف مخصوصا رسانه های غربی علیه فیلم سووشون ساخته نرگس آبیار منتشر شده است که دور از واقعیت به نظر می‌رسد.   قصه از آنجایی آغاز می شود که فیلم و تصاویری در فضای مجازی همانند ویروسی شیوع پیدا کرده و فریاد تخریب باغ تاریخی عفیف آباد به دلیل ساخت دکور یک فیلم سینمایی را سر می دهد تا با استفاده از تکنیک های رسانه ای اذهان عمومی را به واکنش منفی وا دارد.   داستان سووشون روایتگر چیست؟   این فیلم که براساس رمان سووشون نوشته سیمین دانشور ساخته و پرداخته می‌شود، روایت عشق و فداکارى است. روایت یوسف‌ها که براى استقلال این مرز و بوم جنگیدند، روایت سیاوش‌هایى که خونشان به ناحق زمین را سرخ کرد و روایت زرى‌هایى که تا ابد داغى بر سینه خواهند داشت، به رنگ خون، به لطافت عشق و از جنس فداکارى.   داستانِ سووشون در شیراز و بحبوحه‌ى جنگ جهانى دوم روایت مى‌شود، آنگاه که نیروهاى انگلیسى وارد مرزهاى جنوبى ایران شده‌اند و سواى از اعلامِ بى طرفى ایران، بدون خون و خونریزى مملکت را تصاحب کرده‌اند.    اینگونه به نظر می‌رسد که هجمه‌های رسانه‌های معاند به این اثر، برای این است که داستان سووشون روایت خباثت انگلیسی‌ها را در دل خود دارد و مسلما افرادی یا سازمان هایی از افشای حقایق به تنگ آمده و سناریوی خود را برای ضربه زدن به این اثر فاخر طرح ریزی کرده‌اند.   این داستان فضای اجتماعی سال‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۵ را ترسیم می‌کند. به عقیدهٔ بعضی از منتقدان، برخی از وقایع تاریخی دههٔ ۱۳۳۰ مانند کودتای ۲۸ مرداد نیز در روند رمان انعکاس داشته‌است؛ چنان‌که یکی از شخصیت‌های محوری داستان در روز ۲۹ مرداد کشته می‌شود.   کتابی که رهبر انقلاب طاقت خواندن آن را نیاوردند...   مقام معظم رهبری در رابطه با رمان تاثیرگذار سیمین دانشور خاطره‌ای نقل کرده‌اند که خواندن آن خالی از لطف نیست: من، هر کتابی را که می‌خوانم، پشتش دو، سه جمله می‌نویسم. الان اگر آن کتاب را بیاورند، خواهید دید این جمله پشت آن نوشته شده که: «این کتاب را طاقت نیاوردم بخوانم.» من کتاب سووشون‌ را شاید در سال‌های اول دهه‌ی پنجاه، یا آخر دهه‌ی چهل خریدم و شروع کردم خواندن.   دیدم داستان، داستانی است که آمیخته با ناکامی است. یعنی انگلیسی‌ها آمدند شیراز‌، پدر همه را درآوردند و همه کار کردند و بالاخره هم قهرمان داستان را کشتند و مرده‌اش را دادند دست زن و بچه‌اش که ببرند دفن کنند.   من، هر کتابی را که می‌خوانم، پشتش دو، سه جمله می‌نویسم. الان اگر آن کتاب را بیاورند، خواهید دید این جمله پشت آن نوشته شده که: «این کتاب را طاقت نیاوردم بخوانم.»   یعنی دیدم خواندنش، با این زندگی پر از غصه و دائم در حال مبارزه‌، جور در نمی‌آید. زندگی ما این‌طور بود. این بود که بعد از انقلاب، سووشون را خواندم.   نرگس آبیار کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس فیلم سووشون در مورد چگونگی ساخت فیلم می گوید:  رمان سووشون اثر شاخص سیمین دانشور جزو یکی از چهار یا پنج اثر شاهکار ادبیات معاصر این دوره محسوب می‌شود. از یکسال‌ونیم پیش آماده نوشتن فیلم‌نامه فیلم شدم و اینکه به سمتی پیش رویم که ساخت فیلم به بهترین نحو آماده شود.   آبیار در مورد ساخت فیلم افزود: به گفته گروه تولید، به صرفه نبود که برای ساخت فیلم به شیراز بیاییم اما بنده به دلیل اینکه معماری و فضای زیبای شیراز بتواند در فیلم نشان داده شود اصرار داشتم که کار در شیراز دنبال شود.به نظر من تهران و شهرک‌های سینمایی آن برای خود تهران ساخته شده‌اند اما شیراز واقعا معماری متفاوت و عجیب و شگفت‌انگیزی را دارد.   وی افزود: به نظرم سریال سووشون که متعلق به مردم شیراز است باید در خود شیراز و بناهایی که متعلق به آن دوره است، ساخته شود در نتیجه طبق مشاهدات ما باغ عفیف آباد می‌توانست جایگزین مناسبی برای یکی از خانه‌هایی که ما به آن نیاز داشتیم، قرار بگیرد.     این کارگردان سینما با اشاره به اینکه تنها خانه‌ای که نیاز به ساخت سازه‌های متحرک در آن وجود داشت، خانه عفیف آباد بود تاکید کرد: ما در این خانه احتیاج به یک دیوار،حوض و دو گوشواره داشتیم. البته ایجاد دو گوشواره نظر طراح صحنه بود و بنده باغ را به همان شکل پذیرفته بودم، طراح صحنه از من خواستند که به ایشان اعتماد کنم و طرحشان را ارایه دادند و قرار بر این شد، اگر مجوزهای لازم برای ساخت و ساز داده می‌شود و این امر به بنا آسیب وارد نمی‌سازد و به عبارتی سازه متحرک می‌باشد، این کار انجام شود.   کارگردان فیلم سووشون با اشاره به مسایل حفاظتی برای ایجاد سازه اظهار داشت: هنگام ساخت سازه، روی بنا پلاستیک کشیده شده است و گوشواره‌ها روی یک سازه فلزی که یک متر با زمین فاصله دارد، ایجاد شده‌اند. همچنین دور تا دور این سازه را بلوک‌های سیمانی قرار داده‌اند که 20 سانت با دیوار فاصله دارد.   نرگس آبیار با اشاره به بازدید کارشناسان متعدد افزود: کارشناسان متعددی برای بازدید از سازه مراجعه کرده‌اند و طبق گفته‌های کارشناسان، هیچ ضرر و آسیبی به ساختمان باغ وارد نشده است و در داخل امارت هیچ تغییری ایجاد نشده است.   وی ادامه داد: از آن‌جایی که بنده به عنوان یک فعال میراث فرهنگی کوشا بوده‌ام و سال‌ها برای سرزمین آبا و اجدادی‌ام یعنی اروند آباد یزد تلاش کرده‌ام و دغدغه این حوزه را دارم، بخاطر نگرانی‌هایی که در این رابطه وجود دارد و به احترام مردم، آن دو الحاقی که ساخته شده بود را برمی‌داریم و در مکانی دیگر از آن استفاده خواهیم کرد.       کارگردان فیلم سووشون در رابطه با اخذ مجوز گفت: وظیفه بنده کارگردانی است و باید روی این مسئله متمرکز باشم و در ساخت فیلم مجموعه‌ای از افراد در کنار هم مشغول به فعالیت می‌باشند که هرکدام وظایف مخصوص به خود را دارند و این وظیفه گروه تولید است که برای اخذ مجوز از سازمان‌های مختلف اقدام کند و پیگیر آن باشد.   آبیار با اشاره به معماری شگفت‌انگیز شهر شیراز و اینکه شیراز یک شهر جهانی است افزود: شیراز، شهرتی جهانی دارد که همه  آن را با تخت‌جمشید و حافظ و سعدی می‌شناسند، اما تا بحال فردی از دید معماری خاص و شگفت‌انگیزی که دارد، آن را بررسی نکرده است. معماری خانه‌های شیراز، پر از تودرتویی و ظرافت و نقاشی‌های عجیب و غریب است که با زیبایی تمام روی دیوار و سقف‌ها به تصویر کشیده شده‌اند.   وی در پایان عنوان کرد: امیدوارم با ساخت این سریال بتوانیم حداقل گوشه‌ای از معماری شگفت‌انگیز شهر شیراز را در کنار آداب و رسوم و باورهای آن به تصویر بکشیم که این امر نیاز به همدلی و همراهی مردم عزیز شیراز دارد.   بر همین اساس صحبت‌های داریوش پیرو، طراح صحنه‌ی فیلم سووشون برای توضیحات بیشتر ذکر می‌شود تا ابهامات در رابطه با این اثر فاخر برطرف گردد.   طبق گفته‌های طراح صحنه فیلم سووشون، مکانی که بابت کاراکتر اصلی یعنی زری و یوسف مورد نیاز بود و خصوصیات خاصی که نیاز داشت، در باغ عفیف آباد موجود بود و این مکان به همین علت انتخاب شده است.   داریوش پیرو با اشاره به میزان نیاز ایجاد دکور در فضای باغ عفیف آباد عنوان کرد:  ۵۰ درصد نیاز ساخت سریال باید به صورت دکور سینمایی ایجاد شود برای همین است که این حوض‌ها، دو گوشواره و پلکان به فضای روبروی عمارت اضافه شده است.   پیرو افزود: دو گوشواره ایجاد شده است که این گوشواره ها کمک می کند تا  حریم حیاط با توجه به نیاز قصه ایجاد شود و ما از خود نما الگو گرفتیم و سعی کردیم لچک ها، ستون‌ها، سرستون ها، پله، راه پله و ایوان را ایجاد کنیم و دقیقا پنجره‌ها و ارسی ها از آن الهام گرفته اند و با همان سبک تاریخی باغ ساخته می شود.   این هنرمند در رابطه با حداکثر تلاش برای آسیب نرسیدن به این مکان تاریخی عنوان کرد: تمام فعالیت هایی که انجام داده ایم، بستری از نایلون و پلاستیک روی آن ایجاد شده است که در پایان کار این بسترهای نایلونی برداشته می شود تا آسیبی به فضا ایجاد نشود تمامی دکورها روی یک بستر پیش ساخته فلزی که از بنا فاصله دارد ایجاد شده‌اند و طبق مشاهدات انجام شده است که هیچ ارتباطی میان این گوشواره‌ها و بنای اصلی وجود ندارد و تا بحال، خسارتی به بنا وارد نشده است.   پیرو ادامه داد: میان دکور و بنای اصلی علاوه بر وجود فاصله، یک لایه پلاستیکی هم کشیده شده است تا مصالح ساختمانی روی بنا نریزد. از لایه های پلاستیک در محوطه هم استفاده شده و حوض ها روی این لایه ها ایجاد شده اند.   طراح صحنه فیلم سووشون با اشاره به اینکه هیچ‌گونه پی‌کنی برای ایجاد دکور انجام نشده است اضافه کرد: برای ساخت این دکور ها هیچ پی‌کنی انجام نگرفته و همه آنچه می‌بینید در سطح ساخته شده است، به‌گونه‌ای که همین حالا کل دکور قابل جابجایی است. ایجاد دکور به صورتی است که بعد از پایان کار به راحتی سازه های ساخته شده در باغ قابل پاک‌سازی می‌باشد و جای هیچ‌گونه نگرانی نیست.   پیرو در پایان تصریح کرد: قرار نیست برای اینکه یک اثر ایجاد شود، اثر دیگری را از بین ببریم قرار است از این بناها استفاده شود تا آن چیزی که به عنوان تاریخ یا قصه ای که در بستر تاریخ اتفاق افتاده را در یک موقعیت و تاریخ مشخص در شهر شیراز به تصویر بکشیم و باید از این مکان برای ساخت فیلم استفاده می شد.   به گفته عوامل تولید سریال پیش از ساخت دکور ها، هماهنگی های لازم با سازمان میراث فرهنگی صورت گرفته است و طبق مشاهدات صورت پذیرفته، هیچ آسیبی به بنای تاریخی باغ عفیف آباد وارد نشده است.   در پایان باید یادآور شد که ساخت این فیلم می تواند خباثت های خارجی ها را در ایران به تصویر بکشد و اثری فاخر برای نشان دادن رشادت ایرانیان مخصوصا شیرازی ها برای دفاع از میهن باشد.   انتهای پیام/

منبع: دانا

کلیدواژه: باغ عفیف آباد وارد نشده میراث فرهنگی نظر می رسد فیلم سووشون دو گوشواره باغ تاریخی نرگس آبیار تخریب باغ ایجاد شده برای ساخت طراح صحنه ساخته شده ساخت فیلم شهر شیراز شده اند

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.dana.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «دانا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۴۳۰۳۸۴۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ماجرای کاشت ساختمان در پارک‌های تهران

به گزارش «تابناک» به نقل از دنیای اقتصاد، این سریال که به خاطر نقش منتقدان شهرداری، پرمخاطب شده، به دلیل «صدای ناقص» آنها و «غفلت از متن»، ادامه‌‌دار خواهد بود. گزارش «دنیای‌اقتصاد» از وضعیت پارک‌‌های شهری تهران حاکی است، طی ماه‌‌های اخیر «یکی از انواع مواجهه‌‌های شهرداری با این محیط حساس پایتخت»، زیر ذره‌‌بین گروهی از کارشناسان شهری قرار گرفته است.

شهرداری به عنوان «همه‌‌کاره پارک‌‌های شهری» از بابت «مسوولیت صفر تا صدی» که برای این بخش از دارایی‌‌های تهران دارد، دست به نقشه‌‌کشی برای ساخت‌‌وساز در تعدادی از پارک‌‌ها زده است.

در شبکه‌‌های اجتماعی اما برخی افراد و برخی کارشناسان، این حرکت مدیریت شهری را زیرسوال برده‌‌اند، بدون اینکه «علت سوال» را برای ناظران، ‌‌ شهروندان و طیف حساس به موضوع، مطرح کنند.

بررسی‌‌های «دنیای‌اقتصاد» درباره این سریال نشان می‌دهد، عملکرد شهرداری در پارک‌‌های شهری را با دو خط‌‌کش «مقررات مصوب بالادست شهرداری تهران» و «اقدامات متعارف و منطقی شهرداری‌‌های کاردرست در سایر شهرهای کشور و شهرهای موفق جهان از منظر رعایت کامل حقوق شهروندان» می‌توان چک کرد.

طرح تفصیلی تهران، مصوب سال ۹۱، «کتابچه مشق شهرداری» برای هر نوع تصمیم‌گیری ساختمانی و صدور مجوز ساخت‌وساز در اراضی عمومی و خصوصی پایتخت محسوب می‌شود به‌طوری که در صفحه ۲۰ این کتابچه، برای «زمین‌‌های واقع در پهنه حفاظت سبز (G) که پارک‌‌های شهری نیز جزو همین پهنه محسوب می‌شود»، احداث بنای مجاز در پارک‌‌ها را به «دفتر اداری پارک، نگهبانی پارک، سرویس بهداشتی و خدمات پذیرایی و غذایی» محدود کرده است. در ادامه همین «خط‌‌قرمز» ترسیم شده برای شهرداری در پارک‌‌های شهری تهران، در یکی دیگر از صفحات طرح تفصیلی، «هر نوع ساخت‌وساز در این چارچوب مجاز در پارک‌‌ها، ‌‌ منوط به تصویب طرح آن در کمیسیون ماده ۵ شده است.»

به این ترتیب، «نقطه‌‌کور» سریال ساختمانی در پارک‌‌های تهران که منتقدان آن را نمی‌‌بینند، «خط‌‌قرمز طرح تفصیلی» و صراحت لهجه این تکلیف‌‌نامه برای «منع و مجازها در پارک‌‌های شهری» است.

از نگاه این کتابچه مشق شهرداری، «ساخت بنای فرهنگی یا هر نوع کاربری غیر از آنچه در پهنه (G) قید شده» ممنوع است و برای مجازها نیز «مصوبه کمیسیون ماده ۵» لازم است. اما آنچه عرف شهری می‌‌گوید، از این هم صریح‌‌تر است. در پارک‌‌های شهری بر اساس آنچه نیاز شهروندان است، باید فضای سبز، تجهیزات تفریحی و گردشگری و مبلمان شهری، لوازم بازی و تجهیزات ورزشی، به شکل نامحدود، نصب و احداث شود.

اما طی همه سال‌های گذشته، ساختمان‌‌هایی از یک تا دو طبقه در پارک‌‌های معروف، بزرگ و کوچک شهر تهران با اسامی‌‌های مختلف از مدیریتی تا نگهبانی و فرهنگسرا و... شکل گرفته است که عوارض آنها به شکل «ورود خودرو» به پارک به عنوان «گاف شهری»، باعث مزاحمت شهروندان هنگام تفریح و گذران اوقات فراغت شده است.

پارک پردیسان، پارک سعادت‌‌آباد و حتی پارک لاله، نمونه‌‌هایی از این دست هستند. به این ترتیب، «ایرادات موجود در پارک‌‌ها، به مراتب فراتر از سریال اخیر» است.

طرح تفصیلی تهران می‌‌گوید، در پارک‌‌های شهری، کل بنای ساختمانی ساختمان‌‌های مجاز، ‌‌ باید حداکثر معادل ۳‌درصد مساحت پارک باشد. آیا این «خط‌‌قرمز» نیز طی این سال‌ها، ملاک‌‌عمل بوده و رعایت شده است؟

به نظر می‌‌رسد، «چندگانگی نهادهای ناظر و بالادست شهرداری»، عاملی برای این مدل اداره پایتخت طی سنوات گذشته و اکنون شده است.

شهرداری‌‌ها از یک‌‌سو باید «مصوبات شورای عالی شهرسازی که زیرنظر وزارت مسکن سال‌های گذشته و وزارت راه و شهرسازی فعلی است» را رعایت کنند. اما از سوی دیگر، سازمان شهرداری‌‌ها از وزارت کشور نیز  نهاد بالادست شهرداری‌‌هاست و اتفاقا چون که بخشی از منابع مالی شهرداری توسط همین سازمان، ‌‌ سالانه پرداخت می‌شود، به نظر می‌رسد «حرف‌‌شنوی شهرداران» از وزارت کشور بیشتر از وزارتخانه دیگر است.

در این میان، شورای شهر هم نهاد ناظر و مرجع تصویب مقررات و ضوابط برای شهرداری‌‌هاست و کمیسیون ماده ۵ با ترکیب یکسری وزرا نیز نهاد دیگر؛ این آشفته‌‌بازار «ترکیب چندمنظوره مدیریت شهری»، مسیر دورزدن طرح‌‌های تفصیلی و جوابگو نبودن را به وجود آورده است.

نباید موجبات عدم‌آسایش فراهم شود

علی نوذرپور، کارشناس مدیریت شهری و شهردار سابق منطقه ۲۲ تهران، تاکید کرد: اقدامات مدیریت شهری نباید به گونه‌‌‌ای باشد که موجبات عدم‌آسایش شهروندان فراهم شود. به گفته وی، در طرح‌‌‌های شهری تهران از قبیل طرح جامع و طرح تفصیلی پایتخت، ضوابط مربوط به هر پهنه و از آن مهم‌تر سهم هر کدام از سرانه‌‌‌ها به تفکیک مشخص است. از آن جمله سرانه‌‌‌های سبز، مذهبی، فرهنگی، درمانی و... مشخص و تفکیک شده است، مکان‌‌‌یابی شده و لکه‌‌‌های مربوط به آنها به صورت جداگانه معین است. ورود هر کدام از سرانه‌‌‌های غیرمرتبط با کاربری‌‌‌های مربوط به فضای سبز و گذران اوقات فراغت به پارک‌‌‌ها، اساسا ربطی به این محیط‌‌‌های سبز شهری ندارد.

به گفته وی هر اقدامی در هر کدام از این پهنه‌‌‌ها وسرانه‌‌‌ها باید متناسب با ماهیت این سرانه‌‌‌ها، جانمایی‌‌‌ها و ضوابط خاص آنها صورت بگیرد. نوذرپور افزود: پارک‌‌‌های شهری بسته به مقیاس و جانمایی صورت گرفته برای آنها انواع مختلفی اعم از پارک‌‌‌های محلی، ناحیه‌‌‌ای، منطقه‌‌‌ای، شهری و فرا شهری دارد؛ بسته به وسعت و جانمایی و انواع آنها، خدمات مربوط و مرتبط با موضوع گذران اوقات فراغت در پارک‌‌‌ها از تامین ضرورت‌‌‌های اولیه مانند سرویس‌‌‌های بهداشتی تا تاسیسات بیشتر و وسیع‌‌‌تر، متفاوت است. اما آنچه مسلم است اینکه همه این خدمات حول محور گذران اوقات فراغت است و اختلاط سایر سرانه‌‌‌ها در خدمات مرتبط با پارک‌‌‌های شهری، اساسا هیچ موضوعیتی ندارد. طرح‌‌‌های جامع و تفصیلی نیز این سرانه‌‌‌ها را به تفکیک مشخص کرده است. شهردار سابق منطقه ۲۲ تهران، یک معضل مهم در ارتباط با پارک‌‌‌ها وفضای سبز تفریحی پایتخت را خلأ مطالعاتی در مورد آنها عنوان کرد و افزود: حتی بسیاری از پارک‌‌‌های فراشهری و بزرگ‌مقیاس که بعضا مساحت برخی از آنها به اندازه یک منطقه شهر تهران است، مطالعات اختصاصی ندارد. در حالی که در مورد این پارک‌‌‌ها باید هر اقدامی بر مبنای مطالعات و برنامه‌‌‌ریزی‌‌‌های مختص همان پارک انجام شود. در صورتی که این نوع پارک‌‌‌های شهری و فراشهری مطالعات کارشناسی مختص خود داشته باشند که حد و حدود و انواع مجاز برای ساخت‌وساز در آنها متناسب با کاربری پارک‌‌‌ها تعریف شده باشد هیچ فردی نمی‌تواند از ضوابط مختص آن پارک، تخطی کند.

نوذرپور با بیان اینکه در طرح‌‌‌های جامع و شهری عملا خطوط مشخص است اما ممکن است برخی از جزئیات ذکر نشده باشد، تاکید کرد: نکته مهم این است که اساسا پارک برای گذران اوقات فراغت است و اگر خدماتی در آن‌‌‌ مستقر می‌شود، علاوه بر اینکه باید بر مبنای مطالعات و برنامه‌‌‌ریزی‌‌‌های کارشناسی باشد در وهله اول باید برای پاسخ به نیاز شهروندان به فضای سبز شهری برای گذران اوقات فراغت ایجاد شده باشد. بنابراین هر اقدامی که باعث شود تعاریف مجزا و بی‌ارتباط با موضوع پارک در این فضاهای سبز شهری وارد شود، موجب اختلال در آسایش افراد، بر هم زدن نظامات شهرسازی و بروز اقدامات غیرقابل دفاعی خواهد شد که در نهایت زمینه را برای تخلف فراهم می‌‌‌کند. به‌ویژه آنکه تهران با معضل کمبود سرانه فضای سبز نیز روبه‌رو است. براساس آمارها سرانه فضای سبز تهران چیزی حدود ۱۶ تا ۱۶ و نیم مترمربع است؛ در حالی که براساس طرح‌‌‌ جامع شهر تهران این میزان باید ۲۵ مترمربع باشد. در واقع در شرایطی که به ازای هر فرد حدود ۹ مترمربع کمبود سرانه فضای سبز وجود دارد، هر نوع اقدام برای کاهش این فضا به واسطه ساخت‌وساز در پارک‌‌‌ها مردود است. او افزود: مدیریت شهری تهران باید به این موضوع توجه داشته باشد که همه عرصه‌‌‌های شهری به‌خصوص عرصه‌‌‌های بزرگ، نیازمند مطالعات مربوط به همان عرصه است؛ این مطالعات باید به برنامه‌‌‌ریزی‌‌‌های دقیقی منجر شود که هرگونه اقدام بر مبنای آن انجام شود.

برای پارک‌‌‌ها ضابطه وجود دارد

سهراب مشهودی، صاحب‌نظر حوزه شهرسازی و رئیس گروه شهرسازی جامعه مهندسان مشاور، نیز در پاسخ به این سوال که آیا ضوابط مشخصی برای نوع ساخت‌وسازها و خدماتی که می‌تواند در پارک‌‌‌ها مستقر شود، وجود دارد یا خیر، به دنیای اقتصاد گفت: برای پارک‌‌‌ها ضابطه وجود دارد و در طرح‌‌‌های جامع وتفصیلی حد مجاز ساخت‌وساز در پارک‌‌‌ها تعیین شده است. در ضوابط طرح تفصیلی یکپارچه تهران در پارک‌های شهری G111، حداکثر ۳درصد می‌تواند به کاربری‌‌‌های نگهبانی، سرویس بهداشتی، خدمات پذیرایی و غذایی و حداکثر دوطبقه یعنی کمتر از ۸ متر ارتفاع، اختصاص یابد. در پارک‌های محله‌ای هم حداکثر ۷درصد برای نگهبانی، تاسیسات نگهداری و بهداشتی مجاز است. وی افزود: بنابراین موضوع پارک‌‌‌ها و نوع خدمات مستقر در آنها چندان بی‌‌‌ضابطه هم نیست و آنچه در این میان هم براساس طرح‌‌‌های جامع و تفصیلی شهر تهران و هم براساس ماهیت پارک‌‌‌ها می‌تواند و باید در پارک‌‌‌ها مستقر شود حول موضوع گذران اوقات فراغت و ملزومات آن است. به عنوان مثال، بسته به وسعت و مکان و نوع پارک‌‌‌ها، تاسیسات وخدماتی که مربوط به موضوع گذران اوقات فراغت شهروندان در یک فضای سبز شهری است، امکان ایجاد و استقرار دارد و استقرار سایر کاربری‌‌‌ها وسرانه‌‌‌ها در پارک‌‌‌ها موضوعیتی ندارد.

قلمرو سبز حرمت دارد

مصطفی بهزادفر، استاد معماری و شهرسازی دانشگاه علم و صنعت نیز با اشاره به اینکه پارک به عنوان قلمرو سبز همگانی برای استفاده همگان است، گفت: هر اقدامی در این پهنه‌‌‌های سبز شهری باید براساس مطالعات دقیق وضوابط قانونی صورت گیرد.

وی با این حال به سه خلأ مهم در این زمینه اشاره کرد و گفت: در بسیاری موارد نبود قوانین دقیق و مشخص از یکسو، رهاسازی برخی پروژه‌‌‌ها به صورت ناتمام برای چند سال و چند دهه و سپس اقدام برای تعیین‌تکلیف آنها از سوی دیگر و همچنین برخی از ابهامات قانونی و باز گذاشتن موضوعاتی در ارتباط با ضوابط و جزئیات مربوط به کاربری‌‌‌ها و پهنه‌‌‌بندی‌‌‌ها، منجر به اقدامات سلیقه‌‌‌ای و اختلاط ناموزون کاربری‌‌‌ها وسرانه‌‌‌ها با یکدیگر می‌شود. به گفته بهزاد‌‌‌فر، خطوط و ضوابط کلی ساخت‌وساز در پهنه‌‌‌های مختلف که چند پهنه کلی از جمله پهنه سبز را شامل می‌شود، در طرح‌‌‌های شهری مانند طرح جامع وتفصیلی مشخص شده است اما، برخی جزئیات از جمله جزئیات مربوط به ساخت‌وسازها و خدماتی که می‌تواند در پارک‌‌‌های شهری بسته به مقیاس و ماهیت آنها مستقر شود، باید مورد به مورد، براساس ویژگی‌‌‌های هر کدام از این پارک‌‌‌ها در طرح‌‌‌های مطالعاتی قرار گرفته و برای آنها برنامه‌‌‌ریزی‌‌‌های کارشناسی صورت بگیرد. به گفته وی در برخی از ضوابط اگر چه حد و کاربری‌‌‌های مجاز به استقرار در پارک‌‌‌ها تعیین شده است اما در انتهای برخی جملات از الفاظی مانند «سایر» و «غیره» استفاده شده است که همین الفاظ زمینه ورود سلایق و برداشت‌های شخصی به موضوع پارک‌‌‌ها را فراهم می‌‌‌کند. در چنین مواقعی به دلیل سکوت و ابهام قانونی نمی‌توان برخی اقدامات را قانونی یا غیرقانونی توصیف کرد.

وی همچنین یک نارسایی دیگر در این زمینه را برخی تبادل‌‌‌ها و معاوضه‌‌‌های بین دستگاهی اعلام کرد وگفت: به عنوان مثال مجموعه پارک پردیسان، از ابتدا یک مجموعه سبز متعلق به دولت بود که با هدف ساخت‌وساز در شهر جدید پردیس در اوایل دهه ۶۰، بین دولت و سازمان محیط‌زیست، مورد معاوضه قرار گرفت. بخش زیادی از ساخت‌وسازهایی که بعدا در پردیسان صورت گرفت براساس مطالعات نبود؛ حتی ساخت‌وسازها در شهر جدید پردیس نیز به سرعت و قبل از تصویب طرح جامع وتفصیلی این شهر جدید آغاز شد. به گفته وی، براساس طرح جامع وتفصیلی، پهنه‌‌‌ها می‌توانند خدمات همگانی سازگار با کارکرد خود را دربرگیرند، اما خدمات غیرمرتبط نباید به این پهنه‌‌‌ها راه یابند.